Yeni Vergi Reform Paketi: ‘Nereden Buldun Yasası’ Geri Geliyor Mu?

Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın üzerinde çalıştığı vergi reform paketi, Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne sunulmaya hazırlanıyor. Bu yeni vergi düzenlemeleri, milyonlarca mükellefi yakından ilgilendiriyor. Türkiye Sanayici ve İş Adamları Vakfı (TÜSİAV) Vergi Platformu Başkanı ve CSK Denetim Yönetim Kurulu Başkanı C. Serkan Kumdakcı, yeni vergi paketinde yer alması öngörülen ‘Nereden Buldun?’ başlığı ile ilgili detayları açıkladı.

Yeni Vergi Düzenlemelerinin Ana Hatları

Serkan Kumdakcı, yeni vergi düzenlemeleri taslağında birçok önemli değişikliğin yer aldığını belirtti:

• Asgari gelir/kurumlar vergisi alınması
• Gayrimenkul kira ve satış kazanç istisnalarının kaldırılması
• Tacir ve serbest meslek erbaplarına yönelik hasılat takibi uygulaması
• Kurumlar vergisi mükelleflerince yapılan bazı ödemelerin tevkifat kapsamına alınması
• Basit usulde vergilendirme sisteminin kaldırılması

‘Nereden Buldun?’ Yasasına Benzer Düzenleme

Bu düzenlemeler arasında en dikkat çekeni, kişilerin beyan ettiği vergi matrahı ile toplam harcama tutarları arasındaki ilişkinin tespit edilmesine yönelik düzenleme. Kumdakcı, bu düzenlemeyi ‘Nereden Buldun?’ yasasına benzeterek, şu şekilde özetledi:

• Matrah ve Harcama Uyumunun Tespiti: Beyan edilen matrah ile yapılan harcama arasında ciddi bir orantısızlık bulunması durumunda, bu harcamaların kaynağının sorulabilmesi ve açıklanamayan servet artışlarının vergilendirilmesi amaçlanıyor.
• Kayıt Dışılıkla Mücadele: Kayıt dışı hasılat, vergilendirilmeden elde edilen kazançlarla genellikle araba, ev gibi menkul ve gayrimenkul alımları ya da lüks tüketim harcamaları yapılıyor. Bu düzenleme ile kayıt dışılığın önüne geçilmesi hedefleniyor.

Özel Gider (Harcama) Bildirimi Uygulaması

Taslak çalışmada yer alan bu düzenleme, “Özel Gider (Harcama) Bildirimi Uygulaması” adı altında şu şekilde detaylandırılmış:

• Risk Analizi: Beyana tabi gelirleri ile yapılan harcamaları arasında %20’nin üzerinde uyumsuzluk olan mükelleflerden Özel Gider (Harcama) Bildirimi istenecek.
• Vergi İncelemesi: Aradaki farkın izah edilememesi durumunda ilgili hakkında vergi incelemesi yapılacak ve izah edilemeyen fark tutarları arızi kazanç olarak kabul edilerek gelir vergisi tarh edilecek.

Vergi Beyanı ve Harcama Karşılaştırması

Vergi beyanı – yapılan harcama karşılaştırmasında dikkate alınacak unsurlar:

• Gelirler: Ticari, zirai, mesleki kazanç, ücret gelirleri, menkul ve gayrimenkul sermaye iradı, değer artış kazancı
• Veraseten veya İvazsız İntikaller: Banka hesabına yatan paralar, kullanılan krediler, gayrimenkul ve araç satışları
• Harcamalar: Tapu, noter, banka vb. yerlerden alınan bilgilerle oluşturulacak gayrimenkul ve taşıt alımları, kredi kartı harcamaları, seyahat harcamaları, kira ve aidat ödemeleri, eğitim harcamaları

Etkiler ve Sonuçlar

Bu düzenleme yasalaşırsa, beyan edilen vergi matrahının, yapılan toplam harcama tutarının %20’sini aşan oranda altında olması ve aradaki farka ilişkin tatmin edici bir izah yapılamaması durumunda fark tutar arızi kazanç olarak vergilendirilecek.

Yeni vergi reform paketi, kayıt dışı ekonomiyi azaltmayı ve vergi adaletini sağlamayı hedefliyor. Özellikle yüksek harcamaları olan mükelleflerin, gelir beyanlarını daha dikkatli ve dürüst yapmaları gerektiği vurgulanıyor. Bu şekilde, vergi sistemi daha şeffaf hale getirilecek ve haksız kazançların önüne geçilecek.

“Nereden Buldun Yasası” Nedir ve Geri Geliyor Mu?

Nereden Buldun Yasası, 4422 sayılı “Rüşvet ve Yolsuzluklarla Mücadele Kanunu”nun 2. maddesi olarak bilinir. Bu yasa, kişilerin mal varlıklarındaki olağanüstü artışların kaynağının araştırılmasına ve bu artışların yolsuzluk, rüşvet veya benzeri yasa dışı faaliyetlerden kaynaklanıp kaynaklanmadığının tespit edilmesine yönelik hükümler içerir.

Yasada Yer Alan Ana Hususlar:

1. Mal Bildirimi:

• Kamu görevlilerinin belirli dönemlerde mal bildiriminde bulunmaları zorunludur.
• Bu bildirimler, görev süresi boyunca ve görevden ayrıldıklarında yapılır.

1. Araştırma ve İnceleme:

• Mal bildirimlerinde veya şikayetler doğrultusunda yapılan incelemelerde, kişinin gelirine ve servetine uygun olmayan mal varlığı artışları tespit edilirse, bu artışların kaynağı araştırılır.

1. Cezai Müeyyideler:

• Kaynağı açıklanamayan mal varlıkları, yolsuzluk veya rüşvet gibi yasa dışı faaliyetlerin sonucu olarak kabul edilebilir ve ilgili kişiler hakkında yasal işlem başlatılabilir.

Kaynak Belgesi:

4422 Sayılı Rüşvet ve Yolsuzluklarla Mücadele Kanunu’nun Tam Metni

Kısaca:

• “Nereden Buldun Yasası”, mal varlığı artışlarının kaynağını sorgulayan bir düzenlemedir.
• Kamu görevlileri, düzenli olarak mal bildiriminde bulunmak zorundadır.
• Gelir ve servet arasındaki uyumsuzluklar araştırılır ve kaynağı açıklanamayan artışlar yasal işlem gerektirebilir.

Yasanın Geri Gelmesi

Bu yasanın yeniden gündeme getirilmesi, kamu görevlilerinin mal varlıklarındaki olağanüstü artışların daha sıkı bir şekilde denetlenmesi ve kamu yönetiminde şeffaflığın artırılması amacıyla planlanmaktadır. “Nereden Buldun Yasası”nın geri gelmesi, kamu görevlilerinin dürüst ve şeffaf bir şekilde görev yapmalarını sağlamak amacıyla tekrar yürürlüğe konulması anlamına gelmektedir.

Kamuoyunun bu yasa ile ilgili bilgilendirilmesi ve bilinçlendirilmesi, yolsuzluk ve rüşvetle mücadelenin etkin bir şekilde yürütülmesine katkı sağlayacaktır. Yasa, kamu görevlilerinin hesap verebilirliğini artırarak, kamu hizmetlerinde güvenilirliği sağlamayı amaçlamaktadır.